1870 yılında Osmanlı ekonomisi:
1 lira 5 mecidiye, 1 mecidiye 20 kuruş, 1 kuruş 40 para.
yani:
1 lira yine 100 kuruş... ama ara ve alt birimi de var. 1 lira tam 4000 para ediyor.
1 frank 5 kuruş, bir işçi yevmiyesi 4-8 frank arası değişiyordu (dövize endekslemek o devirde de varmış demek ki)
en az kazananın 120 frank kazanmasını asgari ücretin göstergesi kabul edersek, asgari ücretli bir işçi ayda 6 lira kazanıyormuş.
bugün asgari ücret net 1000,54 lira. yani 1870 yılındaki asgari ücretli bir işçiden tam 167 kat fazla kazanıyoruz.
klasik bir deyim olan "5 para etmez" den yola çıkarsak, en ucuz ürünün 5 para olduğunu kabul edelim.
bugün en ucuz ürün olan sakız "5 para" olsun. 1 sakız 25 kuruş, 1 ekmek 1 liradan 4 sakız etsin. yani 1870 yılında 1 ekmek 20 para diyelim. 1870 yılında asgari ücretli bir işçi maaşıyla 1200 ekmek alabiliyormuş.
bugün asgari ücretli bir işçi tüm maaşıyla ekmek alsa 1000,5 ekmek alabiliyor.
bu mantıkla bakarak günümüz ekonomisiyle Osmanlı Devletinin yıkılma dönemindeki ekonomisini kıyaslarsak, berbat durumdayız. yıkılmak üzere olan ve tüm zenginliğini kaybetmiş bir devletin halkının alım gücü, kendini dünyanın süper gücü , liderini de "dünya lideri" sanan bir halkın alım gücünden daha yüksekmiş...
para birimleri tamamen gerçek, birim fiyatları ise tamamen varsayım. ama inanıyorum ki resmi kayıtlara bakılsa o dönem 1 ekmeğin fiyatının 20 paradan daha ucuz olduğunu görürüz. tam fiyatı tartışmak afakidir. önemli olan alım gücüdür ki, bu kadar yüksek tutmamıza rağmen ekonomimiz yine o döneme yenildi.
